Koninklijk Concertgebouworkest
Koninklijk Concertgebouworkest
Stichting Koninklijk Concertgebouworkest (hierna: Koninklijk Concertgebouworkest) geeft als symfonieorkest wereldwijd uitvoeringen van orkestmuziek op de belangrijkste podia, onder leiding van de beste dirigenten en op het hoogste niveau. Het orkest richt zich op een breed, (inter)nationaal publiek en heeft als thuisbasis het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam. Het Koninklijk Concertgebouworkest profileert zich naar eigen zeggen als het internationale boegbeeld van de Nederlandse cultuur- en orkestensector; de activiteiten in Amsterdam vormen de basis voor de rol van Nederlands ambassadeur voor internationale excellentie.
Subsidieadvies
De Raad voor Cultuur adviseert Stichting Koninklijk Concertgebouworkest een subsidiebedrag toe te kennen van € 6.952.000. De subsidie is inclusief de toeslag van 10% voor een instelling die zich internationaal onderscheidt door een excellent uitvoeringsniveau en zich profileert op de relevante internationale concertpodia.
De raad ziet het Koninklijk Concertgebouworkest als het boegbeeld van het Nederlandse orkestenbestel. Het orkest weet een excellent spelniveau te combineren met een spraakmakend repertoire en interessante programmakeuze. Het orkest behoort tot de wereldtop en weet vanuit duidelijke artistieke kaders uitstekende dirigenten, solisten en componisten aan zich te binden. Het Koninklijk Concertgebouworkest heeft zijn ambitieuze visie geloofwaardig en consequent vertaald in de programmering en activiteiten. Daarbij ziet de raad meer kansen voor het orkest om zijn voortrekkersrol binnen de sector nadrukkelijker te spelen.
De raad waardeert de verbreding van het publieksbereik die het Koninklijk Concertgebouworkest nastreeft, maar moedigt het orkest wel aan om aan publieksontwikkeling te blijven doen. Het Koninklijk Concertgebouworkest maakt zich zorgen over zijn financiële basis en vreest dat het met de huidige middelen zijn toppositie niet kan vasthouden. De raad begrijpt deze zorg, maar had van het orkest een beter uitgewerkte strategie bij tegenvallende inkomsten verwacht.
Beoordeling
Kwaliteit
De raad oordeelt positief over de constant hoge artistieke prestaties van het Koninklijk Concertgebouworkest: het orkest heeft een excellent spelniveau en is internationaal erkend als topsymfonieorkest. Ook heeft de raad waardering voor de jaarlijkse begeleiding van De Nationale Opera.
Het Koninklijk Concertgebouworkest heeft de afgelopen periode een gidsfunctie vervuld in de orkestensector door vooral kwalitatief hoogwaardige uitvoeringen van symfonische muziek te geven en enkele nieuwe formats te ontwikkelen. De raad heeft er vertrouwen in dat het Koninklijk Concertgebouworkest dit beleid de komende periode voortzet. Daarbij verwacht hij dat het orkest zich als boegbeeld van de Nederlandse cultuursector nadrukkelijker gaat richten op een innovatieve repertoire- en programmakeuze en dat het daarin leiderschap toont in de orkestensector.
Het orkest heeft de activiteiten voor de volgende BIS-periode van duidelijke artistieke kaders voorzien. Het Koninklijk Concertgebouworkest noemt een interessante mix van solisten, dirigenten en componisten, die bestaat uit gevestigde namen en musici die net internationaal doorgebroken zijn. Daarnaast vermeldt het Koninklijk Concertgebouworkest een aantal bijzondere projecten, zoals de complete reeks symfonieën van Mahler en Bruckner onder leiding van de nieuwe chef-dirigent.
De raad is verheugd dat een serie als ‘Essentials’, bedoeld voor jongere concertbezoekers, nu een vast onderdeel van de programmering is geworden. Met de serie ‘Horizon’ betrekt het Koninklijk Concertgebouworkest meer disciplines bij symfonische muziek en werkt het samen met sterke partners, een ontwikkeling die de raad ook positief waardeert. Het orkest doet de komende drie jaar alle 28 landen van de Europese Unie aan en is jaarlijks te gast in de Verenigde Staten en Azië; de raad heeft waardering voor deze zichtbaarheid van het Koninklijk Concertgebouworkest in het buitenland.
Educatie en participatie
Het Koninklijk Concertgebouworkest vervult in afstemming met andere instellingen slechts een aanvullende rol binnen het aanbod van educatieve activiteiten in Amsterdam. De binnenschoolse educatie heeft het orkest de afgelopen BIS-periode grotendeels overgelaten aan het Nederlands Philharmonisch Orkest, dat educatieve activiteiten via het programma ‘NedPhO GO!’ aanbiedt in Amsterdam.
Voor de nieuwe periode heeft het Koninklijk Concertgebouworkest ervoor gekozen zich vooral te richten op educatieve apps voor scholen en enkele familieconcerten. De raad vindt deze keuze verdedigbaar en passend bij het profiel van de instelling. De raad oordeelt bovendien positief over de meerwaarde die de educatieve apps bieden.
De raad vindt de orkestacademie van het Koninklijk Concertgebouworkest een belangrijke functie vervullen voor talentontwikkeling: studenten van Nederlandse conservatoria kunnen op topniveau stage lopen en stromen daarna geregeld door naar een vaste baan in het orkest. Jaarlijks zijn er circa zeven plekken in de orkestacademie beschikbaar. Daarnaast geeft het Koninklijk Concertgebouworkest dirigenten in opleiding kansen om ervaring op te doen. De raad waardeert het ook dat het Koninklijk Concertgebouworkest met buitenlandse orkestacademies samenwerkt en de komende vijf jaar een uitwisselingsprogramma heeft met de orkestacademie van KwaZulu Natal Philharmonic, dat jonge musici uit Zuid-Afrika diverse masterclasses en bijeenkomsten aanbiedt in Pretoria en Amsterdam.
Maatschappelijke waarde
Publieksbereik
Het Koninklijk Concertgebouworkest weet een groot publiek te trekken door een gevarieerd marketingbeleid en een afwisselende programmering. Het orkest heeft diverse formats ontwikkeld voor specifieke doelgroepen, zoals de serie ‘Essentials’ en ‘RCO Club Nights’, die zich beide richten op een jonger publiek. De raad heeft er vertrouwen in dat het Koninklijk Concertgebouworkest verschillende formules en concepten verder kan uitbouwen en daarmee een breed publiek bereikt.
Het Koninklijk Concertgebouworkest verwacht een lichte groei van het aantal bezoekers: van ruim 198.000 in 2014 naar 210.000 in de periode
De raad is minder enthousiast over de beperkte rol die het Koninklijk Concertgebouworkest in de orkestensector voor publieksontwikkeling wil vervullen; het orkest richt zich voor
Ondernemerschap
De raad complimenteert het Koninklijk Concertgebouworkest met de wijze waarop het zijn ondernemerschap vormgeeft. De organisatie acteert zeer professioneel en alle gremia binnen de organisatie werken gedreven aan het artistieke eindproduct. Het orkest weet als enige orkest in de BIS net zo veel eigen inkomsten te behalen als de subsidie van het Rijk en de gemeente Amsterdam bedragen.
De raad deelt de zorgen van het Koninklijk Concertgebouworkest dat de salarissen sinds 2009 niet zijn geïndexeerd. De raad begrijpt dat het orkest zijn internationale positie wil behouden en dat het, ook voor toekomstige musici, een aantrekkelijke werkplek wil bieden met een bijbehorend passend salaris. Voor de periode
De raad waardeert het dat het Koninklijk Concertgebouworkest als een van de weinige aanvragende orkesten duidelijk uitwerkt hoe het voldoet aan de Code Culturele Diversiteit. Maar de raad betreurt het dat het orkest in de aanvraag niet duidelijk maakt of en hoe het huidige bestuursmodel voldoet aan de Governance Code Cultuur.