Festival Oude Muziek
Festival Oude Muziek
Het Festival Oude Muziek, de hoofdactiviteit van de Stichting Organisatie Oude Muziek, presenteert oude muziek in een meerdaags festival vanuit festivalhart TivoliVredenburg in Utrecht. Het festival richt zich op een breed en internationaal publiek en initieert en stimuleert ontwikkelingen in de sector. Het Festival Oude Muziek zet zich als organisator van een van de grootste oudemuziekfestivals in de wereld ervoor in om een divers repertoire te brengen, kritische vragen te blijven stellen over de wijze van uitvoeren van oude muziek en artistiek onderzoek een plek te geven. De concerten en voorstellingen bevatten repertoire dat zich uitstrekt van de vroegste bronnen tot en met de barok en ook nieuwere muziek, met als uitgangspunt een historisch geïnformeerde aanpak en uitvoeringspraktijk.
Subsidieadvies
De Raad voor Cultuur adviseert de Stichting Organisatie Oude Muziek een subsidiebedrag toe te kennen van € 650.000.
De raad waardeert het artistieke profiel van het Festival Oude Muziek: de instelling biedt jaarlijks een kwalitatief hoogstaand internationaal festival, met een aansprekende programmering die op basis van onderzoek en actuele ontwikkelingen tot stand komt. De activiteiten binnen het festival zijn divers en krijgen samenhang door een overkoepelend thema, dat per festivaleditie varieert.
De raad is ervan overtuigd dat het Festival Oude Muziek de komende jaren zijn koers zal voortzetten. Ook is de raad enthousiast over de ruimte voor talentontwikkeling in het festival; jong talent krijgt ruim baan in de ‘fringeconcerten’ en ontvangt daarnaast coaching en begeleiding.
Het Festival Oude Muziek richt zich voor educatie vooral op volwassenen. Deze keuze vindt de raad begrijpelijk, gezien het repertoire van het festival. De educatieve activiteiten voor kinderen zou de instelling volgens de raad wel verder kunnen uitwerken en uitbouwen.
De raad beschouwt het als een verdienste dat de organisatie de afgelopen periode een substantieel groter publiek heeft weten te bereiken. De raad verwacht van het Festival Oude Muziek de komende jaren wel een hoger ambitieniveau om een diverser en groter internationaal publiek te trekken.
De raad is enthousiast over de omslag die de organisatie heeft gemaakt naar een nieuw businessmodel, ingegeven door de bezuinigingen in de vorige periode. De instelling is nu minder afhankelijk van (rijks)subsidie, heeft meer publieksinkomsten en privaat geld gegenereerd en wil deze werkwijze voortzetten.
Beoordeling
Kwaliteit
De raad heeft waardering voor de veelzijdigheid van het Festival Oude Muziek, dat jaarlijks in Utrecht als een van de grootste oudemuziekfestivals in de wereld ontwikkelingen in de oude muziek teweegbrengt en aan een breed publiek presenteert. De raad vindt dat de instelling de afgelopen periode een samenhangende en prikkelende programmering van hoge kwaliteit heeft kunnen bieden, ondanks een sterke vermindering van overheidssteun.
De raad heeft er vertrouwen in dat de organisatie haar internationale positie als toonaangevend oudemuziekfestival zal blijven waarmaken. De raad vindt de plannen voor het festivalprogramma in de komende BIS-periode uitstekend. De festivaledities van 2017 tot en met 2020 hebben een jaarlijks wisselend thema dat tot de verbeelding spreekt en het repertoire van de afzonderlijke concerten overstijgt en verbindt. Tegelijkertijd zorgt het festivalthema voor een heldere invulling van de programmalijnen. De thematische aanpak geeft ook ruimte om per jaar variatie aan te brengen in opzet en programmering. Bij de keuze voor de uitvoerenden blijft de kwaliteit leidend.
De raad vindt het sterk dat de instelling programmeert op basis van een onderzoekende houding: de invulling ontstaat door te bezien hoe het festival nieuwe en belangrijke impulsen kan geven aan ontwikkelingen in de internationale oudemuziekwereld. Daarbij gaat het om het ontdekken en presenteren van onderbelicht of speciaal repertoire en nieuwe uitvoeringspraktijken. De activiteiten hebben een herkenbare signatuur en bestaan per festival uit onder meer zeventig concerten van hoog niveau met topmusici uit de oude muziek, zestig tot tachtig (gratis) ‘fringeconcerten’, een symposium, een concours, lezingen, masterclasses en aandacht voor een artist in residence.
Het Festival Oude Muziek laat in de aanvraag duidelijk zien hoe het zijn verantwoordelijkheid neemt in een internationale context, waar het gaat om onderzoek en kennisdeling. Bovendien biedt het festival ruime kansen aan (jong) talent uit Europa: jonge ensembles krijgen een podium tijdens het festival in de ‘fringeconcerten’ en ontvangen coaching en feedback. Ook op die manier zorgt het Festival Oude Muziek voor een gevarieerd en actueel aanbod.
De raad begrijpt de keuze van de instelling om het aantal activiteiten constant te houden en zich te richten op een optimale uitvoering van de programmaonderdelen. De raad kijkt uit naar de resultaten daarvan en wil de instelling ook aanmoedigen om te blijven experimenteren met nieuwe concertformats. De raad ziet potentie in de samenwerkingsverbanden die het Festival Oude Muziek is aangegaan, zoals met de Universiteit Utrecht.
Educatie en participatie
Het Festival Oude Muziek richt zich met educatie vooral op volwassenen, een voor de raad begrijpelijke keuze die past bij het repertoire van het festival. De raad vindt de plannen voor volwasseneneducatie goed uitgewerkt en ziet een logische samenhang met het festivalprogramma. Tijdens het festival zijn er voor volwassenen, naast een preview, onder andere dagelijks ‘Eventalks’, debatten, lezingen in combinatie met optredens, ontmoetingen en interviews. De raad staat ook positief tegenover het voornemen om op korte termijn meer amateurmusici bij het festival te betrekken.
De raad vindt de voorstellingen en workshops voor kinderen interessant, vooral het zangproject dat het festival organiseert in samenwerking met Stichting Operamakers. De raad vindt dat het bereik hiervan de komende periode nog mag groeien. Ook is hij van mening dat het festival de buitenschoolse activiteiten voor kinderen meer mag ontwikkelen, en zo ook het publiek van de toekomst kan inspireren.
Maatschappelijke waarde
Publieksbereik
De raad complimenteert het Festival Oude Muziek met de stijging van de publieksaantallen in de afgelopen jaren. Met relatief weinig middelen heeft het festival deze groei weten te bereiken: het aantal bezoekers is gestegen van 55.900 in 2013 tot 64.600 in 2015. Voor de komende periode streeft de organisatie naar een gelijkmatige publieksgroei (70.000 bezoekers per festival). De raad vindt die inschatting realistisch. Hij is van mening dat de instelling de mogelijkheden van het gratis ‘fringeprogramma’ goed benut om het festival toegankelijk te maken voor een breed publiek.
De raad waardeert de inspanningen van het Festival Oude Muziek om op basis van een indeling van publiek in levensstijl mensen te interesseren voor een bezoek. Daarbij ontbreken nog wel concrete doelen en strategieën. De raad mist ook een visie op de wijze waarop het festival de diversiteit van het publiek kan vergroten. Hij verwacht op dit vlak een hoger ambitieniveau.
Het Festival Oude Muziek doet onderzoek naar repertoire en uitvoeringspraktijk en presenteert de resultaten daarvan in festivalsymposia en een tijdschrift. De raad is van mening dat het Festival Oude Muziek de impact van die resultaten kan vergroten door daarover meer op internationaal niveau te communiceren. Daarnaast zou de instelling meer internationaal publiek kunnen bereiken door samenwerkingen met bijvoorbeeld (internationale) media- en marketingpartners en organisaties uit de toerismebranche.
Ondernemerschap
Het Festival Oude Muziek heeft de afgelopen periode 250.000 euro subsidie van het Fonds Podiumkunsten ontvangen en 850.000 euro rijkssubsidie in de BIS-periode 2009
De financiële positie is wel een punt van zorg: de liquiditeit is aan de lage kant en de solvabiliteit en het weerstandsvermogen zijn mager door de bezuinigingen van de afgelopen jaren. Ook heeft de werkwijze met weinig middelen de afgelopen periode veel gevraagd van het personeel. De raad vindt het daarom verstandig dat de instelling de keuze maakt om het aantal activiteiten binnen het festival te consolideren en zich vooral te richten op het verhogen van de zaalbezetting van de concerten en voorstellingen in TivoliVredenburg.
De aanvraag geeft weinig prijs over de wijze waarop de instelling de Governance Code Cultuur naleeft; vooral de toezichthoudende rol is niet uitgewerkt. De organisatie vermeldt wel dat het personeelsbestand redelijk divers is, onder meer door jongere medewerkers en medewerkers met een niet-westerse achtergrond.