NedPhO|NKO
NedPhO|NKO
Stichting Nederlands Philharmonisch Orkest bestaat uit het Nederlands Philharmonisch Orkest (hierna: NedPhO) en het Nederlands Kamerorkest (hierna: NKO). Het NedPhO|NKO verzorgt per seizoen minimaal zes operaproducties van De Nationale Opera en een concertprogrammering in Amsterdam en Haarlem.
Als operaorkest heeft het NedPhO|NKO een internationale status verworven. Daarnaast presenteert het NedPhO|NKO een concertprogrammering voor een inmiddels groot eigen publiek. Met dit profiel, in combinatie met programma’s voor educatie en talentontwikkeling, neemt het NedPhO|NKO naar eigen zeggen zijn verantwoordelijkheid voor de toekomst van de klassieke muziek en de borging én verbreding van het publiek.
Subsidieadvies
De Raad voor Cultuur adviseert Stichting Nederlands Philharmonisch Orkest een subsidiebedrag toe te kennen van € 10.160.000, op voorwaarde dat de instelling de aanvraag aanvult met een uitgewerkt plan voor de positionering en het profiel van het Nederlands Kamerorkest.
De raad is enthousiast over de prestaties door het NedPhO|NKO in de operaproducties van De Nationale Opera en over de eigen concertseries in Amsterdam en Haarlem. De voorstellingen en concerten zijn van een hoog niveau en het orkest weet een breed publiek aan zich te binden. De raad plaatst kanttekeningen bij de wijze waarop het NKO zich positioneert en is nog niet overtuigd van de artistieke meerwaarde van dit kamerorkest.
Volgens de raad vervult het NedPhO zijn educatieve taak uitstekend; het orkest speelt hierin een toonaangevende rol binnen de orkestensector. Hoewel het ondernemerschap in grote lijnen in orde is, zet de raad vraagtekens bij de haalbaarheid van het ambitieuze sponsorplan.
Beoordeling
Kwaliteit
NedPhO|NKO
De raad heeft waardering voor de wijze waarop het NedPhO|NKO zijn veelzijdige taak uitvoert. Het orkest verzorgt op overtuigende wijze de producties van De Nationale Opera en werkt efficiënt en succesvol samen met deze organisatie. De afgelopen periode heeft het orkest laten horen dat het op uitstekende wijze kan bijdragen aan operavoorstellingen en heeft het daarvoor ook internationale erkenning gekregen. De spelkwaliteit van het NedPhO|NKO op het podium en in de orkestbak is van een constant hoog niveau. De raad heeft er vertrouwen in dat het NedPhO|NKO de komende BIS-periode op hetzelfde niveau de operaproducties verzorgt.
De symfonische concerten in Haarlem en het Koninklijk Concertgebouw die het NedPhO zelf produceert en uitvoert, hebben volgens de raad aansprekende formats. Met onder andere koepelconcerten, zondagmatinees en specials, zoals een filmconcert als ‘The Firebird’, weet het orkest een breed en verjongend publiek aan zich te binden. Door de verschillende programma’s heeft het orkest een eigen signatuur in het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam ontwikkeld. Hoewel de aanvraag weinig onderbouwing laat zien van de artistieke visie en kaders, gaat de raad ervan uit dat het NedPhO de concertactiviteiten op hetzelfde niveau blijft uitvoeren en tegelijkertijd blijft vernieuwen.
Nederlands Kamerorkest
De raad oordeelt positief over het spelniveau van het Nederlands Kamerorkest. Hij vindt de profilering en positionering van het orkest echter zwak: de raad vindt dat het NKO zich duidelijker kan positioneren met een uitgesproken profiel van een aantoonbare toegevoegde artistieke meerwaarde voor de sector en voor het NedPhO|NKO zelf. Overigens stelt de raad vast dat deze constatering ook in het vorige BIS-advies aan de orde is geweest.
Educatie en participatie
De raad heeft waardering voor de wijze waarop het orkest de activiteiten voor cultuureducatie en participatie ontwikkelt en uitvoert. Het NedPhO|NKO speelt in de orkestensector en in de stad Amsterdam een prominente rol. Het orkest heeft sterke samenwerkingspartners en experimenteert geregeld met nieuwe educatievormen. Het orkest trekt met kleine ensembles de wijken in en organiseert (familie)concerten in eigen huis. In de vorige BIS-periode vervulde het orkest ook voor het Koninklijk Concertgebouworkest de educatiefunctie en dit deed het op eminente wijze.
Met de projecten van NedPhO GO! bereikt het orkest diverse doelgroepen, in het bijzonder scholieren in Amsterdam. Het orkest werkt met een doorlopende leerlijn muziek en maakt een goed doordacht onderscheid tussen educatieve en participatie-activiteiten.
Maatschappelijke waarde
Publieksbereik
In de tot NedPhO-Koepel getransformeerde Majellakerk beschikt het orkest over een uitstekende repetitieruimte, die ook dienstdoet als locatie voor kleinschalige voorstellingen en educatieve activiteiten. Met de coördinaten in Amsterdam-Oost heeft het orkest ervoor gekozen zich te vestigen in het multiculturele hart van de hoofdstad, een ontwikkeling die de raad toejuicht.
Het NedPhO|NKO hanteert een brede mix aan marketingmiddelen, die in de aanvraag helder beschreven worden en onderbouwd zijn met cijfers en onderzoek. Voor de symfonische concerten in Amsterdam heeft het NedPhO|NKO een eigen, divers samengesteld publiek weten op te bouwen. Het NedPhO|NKO ontwikkelt aantrekkelijke formats om nieuwe concertbezoekers te bereiken.
Voor de concertseries in Haarlem zou het orkest naar de mening van de raad meer inspanningen kunnen verrichten om het publieksbereik te vergroten. Voor het publieksbereik van de operaproducties is het NedPhO|NKO afhankelijk van de inspanningen van De Nationale Opera.
Ondernemerschap
De raad heeft in grote lijnen een positief beeld van het ondernemerschap van het NedPhO. De financiële huishouding van het NedPhO is op orde. Het verdienvermogen is, met het oog op de grote afhankelijkheid van rijkssubsidie, een aandachtspunt. Verder vindt de raad de veronderstelde toename van sponsorinkomsten en inkomsten uit private middelen ambitieus en stelt hij vraagtekens bij de haalbaarheid hiervan.
De taak van het NedPhO|NKO is veelomvattend. De raad vraagt daarom aandacht voor de relatief hoge werk- en prestatiedruk bij de orkestleden door de intensieve taken in de operaproducties, in combinatie met de concerttaak en educatieve activiteiten. De raad dringt erop aan dat het NedPhO|NKO zich blijft opstellen als een goede werk- en opdrachtgever.
De raad is van mening dat de aanvraag weinig duidelijkheid biedt over de naleving van de Governance Code Cultuur.
NedPhO|NKO
NedPhO|NKO
Aanvullend advies
14 juli 2016
In zijn reactie op het advies brengt het Nederlands Philharmonisch Orkest naar voren dat de afkorting NedPhO op enkele plekken onjuist is gebruikt. Waar het NedPhO en het Nederlands Kamer Orkest (NKO) samen zijn bedoeld, had NedPhO|NKO moeten staan. Het gaat om die tekstdelen waar de tekst betrekking heeft op beide orkesten, het geheel van de orkestvoorziening en/of de daarin werkzame musici, om de educatieve activiteiten (NedPhO GO!) en de marketing- en publieksontwikkelingen.
De raad spreekt enkele keren van symfonische muziek of symfonisch aanbod waar (ook) de concerten zijn bedoeld van het NKO. Hier had de raad beter de term ‘concertprogrammering’ kunnen gebruiken.
De instelling wijst er verder op dat het zelf de term ‘operabegeleiding’ niet hanteert; het aandeel van het orkest binnen opera is immers geen begeleiding. De term ‘operabegeleiding’ heeft de raad overgenomen uit de subsidieregeling. Hij vraagt de minister in het vervolg in de regeling te spreken van ‘het verzorgen van operaproducties’.
De reactie van het NedPhO heeft geen consequenties voor het positieve advies van de Raad voor Cultuur.
NedPho|NKO
NedPho|NKO
Aanvullend advies
27 februari 2017
De minister heeft het NedPho|NKO gevraagd zijn aanvraag aan te vullen met een uitgewerkt plan voor de positionering en profilering van het Nederlands Kamerorkest. Volgens de raad heeft het orkest hieraan voldaan.
In zijn advies van 19 mei 2016 beoordeelde de raad de profilering en positionering van het Nederlands Kamerorkest (NKO) als zwak. In de gevraagde aanvulling komt het orkest met een uitvoerige profilering, waarin het zijn positie en meerwaarde in het Nederlandse muzieklandschap beziet. Bij het opstellen van dit profiel zijn ook medewerkers en andere relaties betrokken, waaronder concertzalen en De Nationale Opera. Het plan positioneert het NKO ten opzichte van het NedPho en andere (nationale en internationale) kamerorkesten, en besteedt ook aandacht aan de eigen historie.
De artistieke keuzes en waarde van het orkest krijgen veel aandacht. De raad is positief over het plan, maar vindt het wel jammer dat er nauwelijks wordt gereflecteerd op verbeterpunten van het NKO. Volgens de raad was het eigen profiel van het orkest de afgelopen periode weinig zichtbaar. Hij hoopt daarom dat de instelling haar plan om de merkbekendheid te gaan versterken – via betere marketing en communicatie – prioriteit zal geven.
De raad heeft ook met belangstelling kennisgenomen van de wijze waarop het NKO andere presentatievormen en marketingdistributiekanalen benut. Met een innovatieve programmering voor bijvoorbeeld sociale netwerken van jongeren investeert het in de toekomst van de klassieke muziek. Het NKO is betrokken bij educatieve trajecten en talentontwikkeling, onder meer in het kader van de Orkestacademie. Ook speelt het orkest op ongebruikelijke locaties zoals Paradiso en Felix Meritis.
De raad kijkt uit naar de uitwerking van het geschetste profiel, de beoogde veelzijdigheid en brede inzetbaarheid van het NKO in de programma’s.
NedPhO|NKO
19.05.2016
14.07.2016
27.02.2017