GeoFort

GeoFort

Stichting GeoFort (hierna: GeoFort) is een educatief science center op een fort in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. GeoFort richt zich op cartografie en navigatie, en wil de interesse voor geografie bij een breed publiek vergroten. GeoFort heeft een deel van de Kadastercollectie in bruikleen. Hiervoor is een bruikleenovereenkomst opgesteld. De fysieke zorg voor de roerende collectie in bruikleen ligt bij bruikleengever het Kadaster. De Kadastercollectie bestaat onder andere uit meetinstrumenten, atlassen en luchtfoto’s. GeoFort opende in 2012 zijn deuren en is eind 2015 opgenomen in het Museumregister. In 2020 wil GeoFort tot de top vijf van science centers van Nederland behoren.

Subsidieadvies

De Raad voor Cultuur adviseert Stichting GeoFort geen subsidie toe te kennen.

De raad vindt het museale karakter van GeoFort van onvoldoende kwaliteit. De raad ziet GeoFort vooral als een educatief science center dat tot doel heeft kinderen en jongeren kennis te laten maken met en te enthousiasmeren voor de geo-wereld. De museale presentatie van de roerende collectie vindt de raad te summier tot uiting komen. Als science center heeft de instelling echter een sterk en onderscheidend profiel. Daarmee bindt de instelling belangrijke partners aan zich. GeoFort heeft een uitgebreid educatief programma, maar het aanbod dat specifiek gericht is op erfgoed vindt de raad mager. Het richt zich primair op techniekeducatie.

GeoFort bewijst zich als ondernemer in hart en nieren. De afgelopen jaren heeft de instelling goed geïnvesteerd in het aantrekken van sponsors en particuliere investeerders. Desondanks signaleert GeoFort een tekort aan inkomsten. De instelling onderschrijft de Governance Code Cultuur.

Beoordeling

Kwaliteit

GeoFort heeft een sterke visie en een onderscheidend profiel, maar de raad vindt het profiel onvoldoende museaal. Het profiel en de visie van GeoFort richten zich met name op de beleving van de geo-wereld, een consistent gegeven in het activiteitenprogramma. Daarmee positioneert het museum zich vooral als een science center. Bij de realisatie van het programma schakelt GeoFort professionele bureaus in, zoals MMEK. Bezoekers van GeoFort maken kennis met het geo-verleden en de geo-innovaties van de toekomst. Belangrijke thema’s zijn watermanagement, duurzame energie en ruimtelijke vindingrijkheid. De objecten variëren van een drijvend eiland waar bezoekers kunnen onderzoeken of ze onder de zeespiegel wonen tot een virtuele lift waarmee het publiek naar het diepste van de aarde ‘reist’.

GeoFort heeft drie kernactiviteiten:

• Het ontplooien van educatie- en publieksactiviteiten.
• Het presenteren van de collectiestukken van het Kadaster en het cultureel erfgoed van de dertien rijksmonumenten van Fort bij de Nieuwe Steeg.
• Het beheren en behouden van het fort.

Omdat de fysieke zorg voor de roerende collectie bij bruikleengever het Kadaster ligt, is het de raad niet duidelijk in hoeverre GeoFort een eigen roerende collectie beheert en presenteert en een daarbij passend collectieplan regisseert en volgt. GeoFort wil de Kadastercollectie presenteren, maar vertaalt deze doelstelling niet in een concreet plan. De raad heeft dan ook bedenkingen bij de zichtbaarheid van deze collectie. Hij is van mening dat de collectie beter kan worden benut om het museale karakter te versterken. Daarnaast is de raad benieuwd hoe GeoFort zich verhoudt tot het Kadastermuseum in Arnhem.

Educatie en participatie

Met de educatieve activiteiten wil GeoFort scholieren enthousiasmeren voor een studie in de bètawetenschappen. Het educatieve aanbod dat specifiek gericht is op erfgoed vindt de raad echter te mager. De instelling richt zich primair op techniekeducatie en te weinig op de (Kadaster)collectie. In 2013 ontving GeoFort ruim 2.800 leerlingen en studenten. In 2015 waren dat er bijna 5.400.

De raad is onder de indruk van de veelzijdigheid van het educatieve aanbod van GeoFort. De GeoExperience, met het uitgangspunt ‘leren door te doen’, vervult een belangrijke rol op het fort. Daarnaast zijn er geo-lesmodules voor de bovenbouw van het primair onderwijs en voor het voortgezet onderwijs, en trainingen voor mbo-, hbo- en wo-studenten. Met de lesmodules wil GeoFort ‘21st-century skills’ bij kinderen ontwikkelen, zoals samenwerking en digitale behendigheid. Door de ontwikkeling van het webportaal EduGus reikt het aanbod van digitale kaarten ook tot in de klas.

Maatschappelijke waarde

Publieksbereik

De raad is enthousiast over de manier waarop GeoFort zich de afgelopen jaren heeft gemanifesteerd als middelgrote publieksinstelling. In het openingsjaar ontving GeoFort tegen de 19.000 bezoekers. In 2015 bezochten 58.000 bezoekers het fort. Dit getuigt van meer dan voldoende draagvlak.

Aan de hand van onderzoek en ervaring uit het verleden heeft GeoFort zijn doelgroepen in kaart gebracht. De belangrijkste doelgroepen van GeoFort zijn gezinnen met kinderen, jongeren en scholieren. De instelling sluit goed aan op deze groepen met een toegankelijk, eenvoudig en educatief programma.

De komende jaren zet GeoFort in op vergroting van de naamsbekendheid en het publieksbereik. GeoFort gaat uit van een groei tot 73.500 bezoekers in 2020. De begrote toename in het publieksbereik is realistisch en goed onderbouwd. Wat betreft diversiteit wil GeoFort behalve jongens ook meisjes enthousiast maken voor de geo-wereld. Dit doet de instelling door maatschappelijke vraagstukken centraal te stellen in plaats van technieken. Daarnaast wil GeoFort thema’s aansnijden die aansprekend zijn voor bezoekers met een niet-westerse achtergrond, zoals met de module ‘Kennismaken met Suriname’.

Ondernemerschap

De raad is in het algemeen positief over het ondernemerschap van GeoFort. GeoFort heeft veel geïnvesteerd in het aantrekken van sponsors en particuliere investeerders. Mede dankzij deze inspanning heeft GeoFort kunnen uitgroeien tot een middelgroot science center. Dat vindt de raad bewonderenswaardig. Desondanks voorspelt GeoFort een tekort aan inkomsten. Enerzijds wijt de instelling dit aan het aflopen van subsidies van de provincie Gelderland, anderzijds aan de kosten die gemoeid zijn met het financieren van de ingezette schaalvergroting.

GeoFort begroot een forse toename van het personeel in vaste dienst, van 3,6 fte in 2014 naar 10 fte in 2020. Dit hangt samen met de groeiambitie van het museum. In 2015 is het personeels- en vrijwilligersbeleid geformaliseerd. De raad prijst GeoFort voor de aandacht voor personeelsontwikkeling.

GeoFort hanteert de Governance Code Cultuur en licht dit beknopt toe in zijn aanvraag.