Witte de With

Witte de With

Stichting Witte de With, Center for Contemporary Art (hierna: Witte de With) is een internationaal opererende kunstinstelling voor de ontwikkeling, productie en presentatie van hedendaagse kunst, met Rotterdam als thuishaven. De missie luidt: ‘Witte de With presenteert, onderzoekt en contextualiseert ontwikkelingen wereldwijd op het gebied van hedendaagse beeldende kunst en visuele cultuur om duiding te geven aan het heden.’ De presentatie van kritisch geëngageerde tentoonstellingen vormt de kern van de activiteiten van het instituut. Witte de With profileert zich als een instelling waarbij samenwerking centraal staat, zowel met individuele kunstenaars, curatoren, schrijvers en academici als met lokale en internationale kunstinstellingen.

Subsidieadvies

De Raad voor Cultuur adviseert Stichting Witte de With, Center for Contemporary Art een subsidiebedrag toe te kennen van € 530.000.

De raad vindt Witte de With een belangrijke instelling voor hedendaagse kunst, met een belangrijke traditie. Al 25 jaar onderscheidt Witte de With zich als een plek voor experiment en verdieping met een sterk internationaal netwerk. De aanvraag getuigt van een onverminderd krachtige artistieke visie die geloofwaardig is doorvertaald in het activiteitenplan, het educatieaanbod, het publieksbereik en het ondernemerschap. De raad complimenteert Witte de With met de heldere uiteenzetting van zijn doelen, die consequent in relatie staan tot zijn profiel. Er is waardering voor de verbeterde toegankelijkheid van de instelling, waardoor er meer uitwisseling is met de stad en haar inwoners.

Een punt van aandacht is de uitwerking van de programmering, die hier en daar nog weinig concreet is. De raad vindt de genoemde leidmotieven en onderwerpen interessant; met name ‘gebroken wit’ raakt aan een thema dat aandacht verdient in de Nederlandse kunstwereld.

Op het gebied van educatie, participatie en publieksbereik boekt Witte de With goede resultaten. Dat schept ook hoge verwachtingen. De raad hoopt dat Witte de With ook in de toekomst scherp en ambitieus blijft op deze gebieden.

Beoordeling

Kwaliteit

Witte de With omschrijft de kernwaarden van de instelling als ‘grensverleggend, gedurfd en betrokken’. De raad beaamt dit: het beleid is experimenteel en dapper. Op het gebied van tentoonstellingen, talentontwikkeling voor kunstenaars én curatoren, publiekswerking en educatie functioneert Witte de With op hoog niveau. Een voorbeeld is de tentoonstelling ‘The Temptation of A.A. Bronson’, waarvoor Witte de With werd bekroond met de AICA Oorkonde 2014 voor beste tentoonstelling.

Onder de bevlogen leiding van de huidige directeur kan Witte de With terugblikken op een bloeiende periode. Mede dankzij de renovatie is de instelling toegankelijker en opener geworden en sterker geworteld in Rotterdam. Dit heeft geleid tot een aanzienlijke groei van het draagvlak. Ook op internationaal gebied is de instelling bijzonder actief, wat deels te danken is aan de directeur, die genereus haar eigen internationale netwerk deelt en inzet voor Witte de With.

In de komende periode wil Witte de With het huidige beleid voortzetten en verstevigen. Het plan is helder en consistent uitgewerkt, maar de raad mist hier en daar de bevlogenheid en het elan die wel aanwezig zijn in het huidige programma. In het activiteitenplan worden drie inhoudelijke thema’s opgevoerd: ‘hedendaagse kunst – beeldcultuur’, over de affectieve en visuele kwaliteit van kunst in relatie tot beeldcultuur, ‘de staat van de kunstenaar, de kunstenaar van de staat’, over de relatie tussen kunstenaars en overheden in onder meer Noord-Europa, China en de Verenigde Staten, en ‘gebroken wit’, over het veranderende begrip ‘wit’ in een cultureel divers Europa. De raad vindt de programmalijnen nog open geformuleerd. Op basis van de presentaties en reputatie van Witte de With heeft de raad echter voldoende vertrouwen in de verdere uitwerking ervan.

Met name het leidmotief ‘gebroken wit’ klinkt veelbelovend en passend bij Rotterdam en Witte de With. Het biedt mogelijkheden om samenwerkingen aan te gaan met kleinere presentatie-instellingen, zoals Framer Framed in Amsterdam, die gespecialiseerd zijn in deze thematiek. De raad vindt het belangrijk dat er connecties worden gelegd tussen de grote instellingen in de basisinfrastructuur en kleinere presentatie-instellingen en kunstenaarsinitiatieven.

De komende periode wil Witte de With meer aandacht besteden aan e-publishing en digitale distributie, onder andere met de nieuwe serie ‘Radical Readers’. Daarnaast wordt gewerkt aan het compileren van een digitaal archief, ‘Collectie WdW 25+’. Hierbij dringen zich wel de vragen op voor wie deze digitale activiteiten zijn bedoeld, hoe ze zichtbaar worden gemaakt en wat er vervolgens mee gaat gebeuren. De raad signaleert dat er – meer in het algemeen – nog weinig visie, beleid en infrastructuur is ontwikkeld op het gebied van digitale publicaties. Online activiteiten zijn nog altijd sterk gericht op het zenden van informatie en weinig op uitwisseling en interactie met de ontvangers.

Educatie en participatie

Traditiegetrouw is het educatieaanbod van Witte de With goed uitgewerkt en geïntegreerd in relatie tot het eigen profiel en het organogram van educatie. De instelling heeft de kritische kanttekening uit het vorige advies ter harte genomen door intensiever samen te werken met andere presentatie-instellingen, wat onder meer heeft geresulteerd in het programma ‘100% Hedendaags’. Het valt de raad op dat het aanbod voor het primair onderwijs wordt losgelaten ten gunste van een verdere investering in het aanbod voor het voortgezet en hoger onderwijs. Dit past ook beter bij het profiel van Witte de With. Tegelijkertijd is er waardering voor het meenemen van het mbo, een schakel tussen voortgezet en hoger onderwijs die vaak ontbreekt in het aanbod van cultuureducatie.

In vergelijking met andere instellingen bereikt Witte de With hoge aantallen schoolgroepen, maar er is, zeker gezien de 1,8 fte voor educatie, nog wel groei te behalen. Bijvoorbeeld door het aanbod niet alleen te koppelen aan ckv, maar breder te kijken en aansluiting te zoeken bij andere vakken. De verbreding buiten het eigen domein is wel goed zichtbaar bij ‘Studium Witte de With’, dat zich richt op het verbinden van kunst, theorie en wetenschap, en het talentontwikkelingsproject ‘Across the Board’, dat jonge leiders uit de kunst, de politiek en het bedrijfsleven samenbrengt.

Maatschappelijke waarde

Publieksbereik

De bezoekersaantallen zijn in de afgelopen vier jaar flink gestegen. Er komen jaarlijks ruim 36.000 bezoekers, een stijging van 60 procent ten opzichte van 2011. De openheid naar de straat en de oprichting van ‘Kunstblock’, het samenwerkingsverband van kunstinstellingen in het Witte de Withkwartier, spelen hierbij een belangrijke rol. De instelling experimenteert met verschillende publieksgroepen en is zowel gericht op de voorhoede van kunstprofessionals als op een breder publiek. Witte de With doet het goed en dat schept ook hoge verwachtingen. De raad verwacht dat Witte de With scherp en ambitieus blijft in het bereiken van diverse publieksgroepen.

Ondernemerschap

Het plan straalt een actief Rotterdams ondernemerschap uit met een overzichtelijke weergave van onderwerpen. Voor verkenning van private betrokkenheid is 1 fte vrijgemaakt. De huidige financieringsmix vertoont een eigen inkomstenpercentage van meer dan 50 procent. Vanaf 2017 zal dit dalen naar circa 31 procent; dat is nog altijd ruim boven de eigen inkomstennorm. De verhuur van de ruimte aan TENT blijft een vaste bron van inkomsten. Er is aandacht voor nieuwe verdienmodellen, maar deze moeten zich nog bewijzen.

De aanvraag getuigt van goed personeelsbeleid met aandacht voor opleiding van medewerkers, kunstenaarshonoraria en interne en externe monitoring. Ook de Governance Code Cultuur wordt zorgvuldig nageleefd door een goede spreiding van de deskundigheidsgebieden van de leden van de raad van toezicht.