Holland Opera

Holland Opera

Stichting Holland Opera Xpress (hierna: Holland Opera) brengt nieuwe opera’s voor kinderen vanaf zes jaar in haar standplaats Amersfoort, in de rest van Nederland en in het buitenland. Het gezelschap heeft als missie tot de ziel van zijn jonge en brede publiek door te dringen met opera die ontroert en betovert, die toegankelijk en actueel is en maatschappelijk relevante onderwerpen centraal stelt. Holland Opera onderscheidt zich naar eigen zeggen binnen het jeugdmuziektheater door nieuwe, doorgecomponeerde opera’s uit te voeren met klassiek geschoolde zangers, waarin ook hedendaagse stijlen en disciplines terugkeren. Het gezelschap profileert zich door verdere ontwikkelingen op het gebied van jeugdopera aan te jagen en zet zich ook actief in voor talentontwikkeling.

Subsidieadvies

De Raad voor Cultuur adviseert Stichting Holland Opera Xpress geen subsidie toe te kennen.

Holland Opera zet de ingeslagen artistieke koers de komende jaren voort. De raad vindt de aangekondigde plannen interessant, maar plaatst vraagtekens bij de beoogde doelgroepen. Uit de aanvraag wordt niet duidelijk of alle producties zich in de eerste plaats richten op jeugd.

De raad vindt de educatieve activiteiten van Holland Opera goed. Ook weet het gezelschap bij zowel de reguliere producties als de educatieve programma’s voldoende publiek te bereiken. De verwachte groei van bezoekersaantallen vindt de raad onvoldoende onderbouwd. Holland Opera is door zijn eigen theater, vrijwilligers en diverse samenwerkingen goed geworteld in de regio. Het gezelschap is financieel gezond.

Er zijn acht instellingen in de regio’s Oost, Midden en Zuid die een aanvraag doen als jeugdtheatergezelschap. Op basis van een vergelijking tussen de aanvragers adviseert de raad Holland Opera niet te honoreren als jeugdtheatergezelschap. Voor een toelichting op de onderlinge afweging, zie de Inleiding Theater en jeugdtheater.

Beoordeling

Kwaliteit

Holland Opera is een gezelschap dat opera wil overbrengen op de jeugd. Met zijn producties laat het naar eigen zeggen een ander geluid horen in het jeugdtheaterlandschap. De afgelopen jaren heeft Holland Opera over het algemeen kwalitatief redelijk tot goede producties gemaakt, waarin oude verhalen verbonden worden met hedendaagse thema’s en muziekstijlen. Wel vindt de raad Holland Opera weinig vernieuwend, omdat het gezelschap al geruime tijd met hetzelfde format werkt.

De artistieke koers van Holland Opera wordt de komende jaren voorgezet. De keuze voor succesvolle verhalen uit de jeugdliteratuur, klassieke mythen en klassiek repertoire, alsmede de cross-overs met andere stijlen, vindt de raad aantrekkelijk. Ook de artistiek medewerkers die het gezelschap voor de totstandkoming van het libretto en compositie aan zich bindt, zijn interessant. De raad is daarnaast positief over de verschillende samenwerkingen, in het bijzonder die met de twee dansgezelschappen DOX en De Stilte, waarmee wordt beoogd meer samenhang tussen beweging en zang te creëren.

Holland Opera biedt in het kader van talentontwikkeling in samenwerking met Opera Zuid jonge zangers de mogelijkheid ervaring op te doen en begeleidt de komende jaren vier interessante jonge regisseurs en choreografen.

De raad vindt het opmerkelijk dat Holland Opera zich in zijn beschrijving van de activiteiten meer richt op de ontwikkeling van zangers, makers en het operagenre dan op het jeugdaanbod zelf. De raad mist vanuit de missie en visie van het gezelschap een coherent verhaal rondom de jeugd; niet alle activiteiten lijken zich te richten op die doelgroep. In de aangekondigde plannen wordt in ieder geval niet consequent de leeftijd van de beoogde doelgroep aangegeven. Ook neemt de grootschalige opera op locatie een stevige plek in binnen het programma en de begroting, terwijl deze vorm niet expliciet voor de jeugd is bedoeld.

Educatie en participatie

Holland Opera wil jong publiek door middel van educatie warm maken voor opera. Het gezelschap biedt naast besloten schoolvoorstellingen verschillende programma’s voor scholen aan en is een aantal nieuwe educatieprojecten gestart. De raad vindt het educatieve aanbod van Holland Opera goed; het wordt op een professionele manier aan de reguliere producties verbonden. Holland Opera slaagt erin voldoende schoolbezoeken te realiseren.

Het educatietraject Muziek Xpress is een goede manier om scholieren te enthousiasmeren voor muziek. Zeker in combinatie met zijn sponsorbedrijf heeft Holland Opera de afgelopen jaren een interessant, vakoverschrijdend project neergezet waarin bewust een bredere context werd opgezocht. Ook andere initiatieven, zoals Tafelmuziek, moedigt de raad aan. Wel vindt hij het een gemiste kans dat de educatieve activiteiten hoofdzakelijk op muziek gericht zijn, terwijl opera juist een breed scala aan kunstvormen omvat.

Maatschappelijke waarde

Publieksbereik

Holland Opera trok met gemiddeld bijna 18.000 toeschouwers in 2013 en 2014 voldoende publiek. De meeste bezoekers worden bereikt via school- en familievoorstellingen. Het gezelschap ambieert het aantal speelbeurten en bezoekersaantallen te vergroten door in het kader van Muziek Xpress meer voorstellingen in het eigen theater te realiseren en meer schoolvoorstellingen in het land te spelen. Holland Opera heeft specifieke marketingstrategieën ontwikkeld, maar de raad vindt de stijging van het aantal bezoekers niettemin onvoldoende onderbouwd.

Vanuit zijn eigen theater De Veerensmederij in Amersfoort maakt Holland Opera deel uit van een creatieve broedplaats. Het is naar eigen zeggen in de loop der jaren een inspirerende ontmoetingsplaats geworden voor professionals en amateurs, buurt- en stadgenoten, jong en oud. De grote groep vrijwilligers wordt als ambassadeurs effectief ingezet om publiek te werven. Door diverse samenwerkingen met scholen, amateurgroepen en jeugdorkesten is het gezelschap goed geworteld in Amersfoort.

Holland Opera waarborgt culturele diversiteit in zijn beleid, wat blijkt uit de acteurscast, de thematiek van de voorstellingen en de speciale samenwerking met drie gemengde scholen in de komende jaren.

De raad waardeert de samenwerking met andere jeugdgezelschappen onder de noemer Klasse Theater, omdat dat leidt tot een goede uitwisseling binnen het landelijke aanbod en tot een groter landelijk publieksbereik.

Ondernemerschap

Holland Opera is een financieel gezonde instelling en haalt ruim de eigen inkomstennorm. Het gezelschap weet zijn voorstellingen door de aantrekkelijke titels goed te verkopen, heeft een reprisemodel waarbij succesvolle kerstvoorstellingen op tournee gaan en gaat interessante samenwerkingsverbanden aan met bedrijven en (culturele) instellingen. Holland Opera positioneert zich actief in het stedelijke netwerk.

Holland Opera heeft een grote toename van het aantal tijdelijke fte’s en een kleine toename van het aantal vaste fte’s begroot. De organisatie leunt momenteel sterk op zzp’ers en tijdelijke krachten. Het is een goede ontwikkeling dat Holland Opera de zangers en musici vanaf 2017 waarschijnlijk in vaste dienst neemt, en dat zij, evenals freelancers, conform de cao Theater worden betaald.

De raad mist in het plan een toelichting op de naleving van de Governance Code Cultuur. Holland Opera gaat niet in op de wijze waarop bevoegdheden, taakverdeling, toezicht en deskundigheid van het bestuur zijn geregeld.