Scapino Ballet Rotterdam
Scapino Ballet Rotterdam
Scapino Ballet Rotterdam (hierna: Scapino) is een middelgroot dansgezelschap in Rotterdam dat nieuwe vormen van avontuurlijke, grensverkennende en onderscheidende dans maakt voor een breed publiek in de standplaats en de rest van Nederland. Artistiek directeur en choreograaf Ed Wubbe zoekt volgens de instelling in zijn concepten naar contrasten, gelaagdheid en kwetsbaarheid. Daarbij worden theatrale elementen uit andere disciplines gebruikt, zoals opera, variété en circus. Daarnaast zijn er enkele choreografen vast aan het gezelschap verbonden die ook bijdragen leveren aan het repertoire. Scapino ontwikkelt veel educatieve en participatieactiviteiten en gaat hiermee een aantal hechte samenwerkingsverbanden in de eigen stad aan.
Subsidieadvies
De Raad voor Cultuur adviseert Scapino Ballet Rotterdam een subsidiebedrag toe te kennen van € 1.650.000.
Scapino is volgens de raad een dansgezelschap dat presteert op een niveau dat past bij zijn profiel; de dansproducties zijn aansprekend en toegankelijk en bieden een variëteit aan stijlen, dankzij de verschillende huischoreografen. De raad is wel van mening dat de instelling moet blijven waken voor sleetsheid van de choreografische concepten en moedigt het gezelschap aan om oog te houden voor artistieke vernieuwing. Scapino levert een goede bijdrage aan de talentontwikkeling van dansers en choreografen. De activiteiten op het gebied van educatie en participatie dragen in hoge mate bij aan een goede worteling van Scapino in Rotterdam. De raad vindt wel dat de instelling te weinig beleid ontwikkelt op het gebied van culturele diversiteit.
De raad is positief over de marketingstrategieën van Scapino en de focus op enkele satellietsteden. Maar het aantal steden en het verwachte publieksbereik kunnen ambitieuzer worden geprognosticeerd. Nu de instelling extra heeft geïnvesteerd in het aanboren van private financiële bronnen, verwacht de raad de komende jaren daar zichtbare resultaten van te vernemen.
Beoordeling
Kwaliteit
Scapino maakt dansproducties die in de ogen van de raad appelleren aan de smaak van een breed publiek. De raad vindt de producties getuigen van groot vakmanschap. De thematische invalshoek is vaak aansprekend en de raad vindt het verfrissend dat andere theatrale disciplines, zoals opera, circustheater en variété, in de choreografieën worden verwerkt. De raad vindt niettemin dat de concepten enigszins voorspelbaar zijn geworden en is daarom optimistisch gestemd over de voortzetting van nieuwe samenwerkingen met Robert Carsen en Rambert Dance Company. De raad betreurt het dat hij afgezien van deze plannen in de aanvraag weinig nieuwe ambities in de artistieke activiteiten aantreft, wat op gespannen voet staat met het avontuurlijke profiel van de instelling. Hij spoort Scapino daarom aan zijn identiteit te blijven verdiepen en meer artistieke risico’s te nemen. 1
De raad waardeert het dat het gezelschap plaats biedt aan een aantal jongere en mid-career-choreografen. Artistiek directeur Ed Wubbe heeft over het algemeen een goede neus voor talent, en het werk van deze dansmakers geeft het gezelschap een artistieke impuls. De raad is wel van mening dat talent begeleiding vereist en vraagt zich af of Scapino daar structureel voldoende aandacht aan schenkt. Het danserstableau is in de ogen van de raad van hoog niveau. Hij vindt het positief dat Scapino de omvang van zestien dansers in stand kan houden.
Scapino heeft een goede reputatie op het gebied van talentontwikkeling; de instelling heeft een sterke band met Codarts en betrekt haar dansers voornamelijk van Nederlandse dansopleidingen. De raad is positief gestemd over de succesvolle jaarlijkse TWOOLS-voorstellingen, waarin jonge choreografen de gelegenheid krijgen hun werk te presenteren.
Scapino ambieert het internationale publieksbereik te vergroten. De raad staat positief tegenover die ambitie, maar vindt wel dat die niet ten koste mag gaan van de financiële stabiliteit. Evenmin zou de werkdruk daardoor naar een onverantwoord niveau mogen stijgen.
Educatie en participatie
Scapino heeft vanuit een doordachte visie op educatie een breed programma ontwikkeld in intensieve samenwerking met de Rotterdamse educatieorganisatie SKVR en het Rotterdamse expertisecentrum KCR. Voor scholen zijn er verschillende keuzemogelijkheden: workshops, cultuurdagen en activiteiten voor ckv-leerlingen. De activiteiten worden verzorgd door professionele docenten en oud-Scapinodansers en hebben een groot bereik in Rotterdam. De raad waardeert het dat de specifieke signatuur van Scapino zichtbaar is in de educatieve activiteiten.
Scapino heeft in de ogen van de raad de afgelopen jaren een aantal interessante maatschappelijke verbindingen gelegd, vooral met gezondheidsorganisaties en wijkcentra.
Maatschappelijke waarde
Publieksbereik
Het bezoekersaantal van Scapino is de afgelopen periode gestegen, al vertonen de cijfers van 2015 een teruggang. De instelling is goed geworteld in de eigen stad en bereikt daar een breed publiek.
Het gezelschap wil de komende jaren een meerjarige samenwerking aangaan met podia in acht zogenaamde satellietsteden. 2 Het wil daar door middel van meer speelavonden, educatieve projecten en andere activiteiten een lokale dansgemeenschap rond Scapino opbouwen. Dit satellietstedenprogramma en een uitgebreide marketingvisie moeten leiden tot een hogere zaalbezetting in combinatie met minder speelbeurten. De raad vindt dit nieuwe reisbeleid op zichzelf een goed idee, dat aansluit bij ontwikkelingen in de podiumkunstensector. Volgens de raad blijft de prognose van de uiteindelijke stijging van het aantal bezoekers wel achter bij deze inspanningen. Hij vindt het onwenselijk dat niet alleen het aantal voorstellingen, maar ook het aantal bezoekers buiten de standplaats daalt. Daarnaast stelt de raad vast dat er nog verscheidene andere podia zijn met een sterke dansprogrammering, zoals in Utrecht en Groningen. Als Scapino ook met dergelijke satellietsteden gaan samenwerken, is de landelijke spreiding van het aanbod van het gezelschap nog meer gegarandeerd.
De raad mist in de subsidieaanvraag van Scapino aandacht voor culturele diversiteit. Dat vindt hij merkwaardig gezien de cultureel zeer gemêleerde bevolking van Rotterdam. Scapino zou in de toekomst meer inspanningen moeten verrichten om een breder publiek voor haar voorstellingen te interesseren.
Ondernemerschap
De financiële huishouding van Scapino is goed op orde en de organisatie heeft de korting op de rijkssubsidie de afgelopen jaren goed opgevangen. De raad constateert met genoegen dat Scapino heeft geïnvesteerd in het werven van private inkomsten door hiervoor extra personeel aan te nemen. Hij verwacht dat de instelling zodoende de financiële bronnen kan aanboren die zij in de begroting verwacht te behalen, ook gezien de positie en statuur van Scapino in de eigen standplaats.
Scapino schrijft dat de werkdruk in de hele organisatie voelbaar is. In zijn activiteitenplan stelt Scapino dat het de komende BIS-periode in totaal 400.000 euro extra subsidie nodig heeft, om op basis van goed werkgeverschap een groeiscenario uit te voeren. De raad kan op grond van de gegevens in de aanvraag niet vaststellen of Scapino terecht beweert dat deze investering zal worden terugverdiend.
Scapino schrijft dat de Governance Code Cultuur secuur wordt gevolgd, maar de instelling reflecteert daar verder niet op.
Zie ook het tussentijdse raadsadvies over Scapino van
1 oktober 2015.
Deze satellietsteden zijn: Alkmaar, Drachten, Enschede, Haarlem, Heerlen, ’s-Hertogenbosch, Nijmegen, Zwolle.
Scapino Ballet Rotterdam
Scapino Ballet Rotterdam
Aanvullend advies
14 juli 2016
In een reactie op het advies schrijft Scapino dat het zijn intentie was om 100.000 euro meer aan te vragen dan het subsidiebedrag dat wordt vermeld in de subsidieregeling. Dit bedrag is volgens het gezelschap nodig om op basis van goed werkgeverschap aan een groeiscenario te kunnen werken. Scapino heeft dit wel geschreven in zijn activiteitenplan en in zijn toelichting op de begroting, maar heeft dit hogere bedrag niet ingevuld op het aanvraagformulier. Scapino vraagt of deze omissie kan worden gecorrigeerd en of de raad dit hogere subsidiebedrag kan beschouwen als het gevraagde subsidiebedrag. De raad heeft geconstateerd dat er in de aanvraag op diverse plekken verschillende gevraagde subsidiebedragen worden vermeld. Hij is zijn advisering uitgegaan van het bedrag dat overeenkomt met de subsidiehoogte uit de subsidieregeling. De raad houdt zich aan de door de minister en Tweede Kamer vastgestelde subsidieplafonds. De raad stelt in de inleiding van het advies daarom dat hij ‘er best begrip voor (heeft) dat instellingen na de ingrijpende bezuinigingen van de afgelopen jaren een hoger subsidiebedrag zouden willen, maar dat is gezien de regeling niet realistisch’.
Het verbaast Scapino dat de raad zich afvraagt of de instelling structureel voldoende aandacht besteedt aan de begeleiding van talent. Scapino schrijft dat het gehele artistieke en technische team en de kantoororganisatie jonge choreografen ondersteunen en hen ook betrekken bij alle facetten van de organisatie. De raad prijst Scapino voor de plek die talentontwikkeling in het gezelschap inneemt en voor de manier waarop jonge choreografen bij de organisatie worden betrokken. Op basis van de voorstellingen die jonge choreografen bij Scapino hebben gemaakt, vraagt de raad zich echter af of de choreografen tijdens het maakproces wel voldoende inhoudelijk zijn gecoacht. De raad miste in het activiteitenplan een uitwerking van de wijze waarop choreografen worden begeleid in hun talent; een beschrijving van de scouting, het type trajecten en de artistieke ondersteuning ontbrak. Wanneer een talent een (avondvullende) choreografie maakt voor de grote zaal, moet hij goed worden begeleid in zijn artistieke keuzes. De raad stelt de vraag aan de orde of een dergelijke begeleiding altijd optimaal plaatsvindt.
De Raad voor Cultuur had Scapino een positief advies gegeven en ziet in de reactie geen aanleiding dit te herzien.
Scapino Ballet Rotterdam
19.05.2016
14.07.2016