Museum Catharijneconvent

Museum Catharijneconvent

Stichting Museum Catharijneconvent (hierna: Catharijneconvent) is het nationale museum voor christelijke kunst en cultuur in Nederland. Het museum richt zich op christelijk erfgoed, zowel binnen als buiten de muren van het museum. Het wil met partners en publiek ‘de esthetische, culturele en historische waarden van het christelijk erfgoed belichten, met het doel meer inzicht te krijgen in de huidige leefwereld’. Het profiel van het Catharijneconvent is drieledig. Het beheert de belangrijkste collectie kunst- en cultuurhistorische objecten van het christelijk erfgoed in Nederland, het is een netwerkmuseum met vele partners in binnen- en buitenland en het is een nationaal kenniscentrum voor het christelijk erfgoed.

Subsidieadvies

De Raad voor Cultuur adviseert Stichting Museum Catharijneconvent een subsidiebedrag toe te kennen van € 2.748.302. Dit bedrag is conform de indeling in categorie 2.

De raad is positief over het plan van het Catharijneconvent. Het profiel van het museum komt in het activiteitenplan op alle vlakken consequent tot uiting. Het museum heeft zich nationaal en internationaal bewezen als netwerkmuseum en kenniscentrum en werkt deze functies verder uit. De raad waardeert de rol van het museum als hoeder van het religieus erfgoed. Het educatieprogramma voor het primair onderwijs zit gedegen in elkaar; voor het voortgezet onderwijs liggen er echter nog uitdagingen. Het museum zou er goed aan doen het doelgroepenbeleid te verbreden en nadrukkelijker het maatschappelijke debat op te zoeken. De raad is positief over de eigenzinnige manier van ondernemen die voor het museum succesvol heeft uitgepakt.

Beoordeling

Kwaliteit

De raad vindt het Catharijneconvent een kwalitatief hoogwaardig museum. Het museum kiest in zijn benadering voor een cultuurhistorisch perspectief, zonder de kunsthistorische kwaliteit van de collectie uit het oog te verliezen. Deze benadering vindt de raad goed gekozen. De kwaliteit van de programmering en de tentoonstellingen is uitstekend. De interdisciplinaire benadering is op veel vlakken geslaagd. De verbinding die het museum legt tussen de christelijke religie en samenleving is sterk, maar de raad mist een heldere visie op de verhouding tot andere religies. De raad is van mening dat het museum op dit vlak een verantwoordelijkheid heeft en hier meer op kan inzetten.

De beleidskeuzes die het museum maakt vindt de raad gedegen en betrouwbaar, maar ze mogen wat voortvarender in gang worden gezet. De raad zou graag zien dat het museum meer aansluit bij de huidige tijdgeest, zonder de eigen identiteit te verliezen.

De raad is positief over de positie die het museum inneemt als kenniscentrum en netwerkmuseum, zowel nationaal als internationaal, en juicht verdere versterking van deze functies toe. De raad waardeert de rol die het Catharijneconvent vervult bij het behoud van religieus erfgoed binnen en buiten het museum, door onder meer de openstelling van belangwekkende kerken voor het publiek en de deelname aan het onderzoeksproject Kerkinterieurs in Nederland. Over het meerjarige landelijke publieksproject rond kerkelijk erfgoed in situ dat de werktitel Het Grootste Museum van Nederland draagt, is de raad zeer positief.

De raad vindt dat het religieuze immateriële erfgoed onlosmakelijk verbonden is met het karakter van het museum. De aandacht die het museum hiervoor heeft, met name met het project rond herinneringsverhalen, vindt de raad aansprekend. De toevoeging van verhalen aan objecten is volgens de raad een meerwaarde voor het museum en zijn collectie.

Het museum beweegt zich in talrijke constructieve samenwerkingsverbanden, echter in mindere mate met instellingen met een andere religieuze signatuur. De raad ziet hier kansen voor verbreding en verdieping.

Educatie en participatie

De raad waardeert de educatieprogramma’s van het museum. De raad vindt het educatieprogramma ‘Feest! Weet wat je viert’ voor het primair onderwijs goed uitgewerkt en vindt dat het museum dit succesvol op de kaart heeft gezet. De raad ziet juist hier ook kansen voor het vergelijkend perspectief met andere religies dan het christendom en zou graag zien dat dit op alle ‘Feest!’-locaties even stevig in de presentatie wordt verankerd. Nu het educatieprogramma ‘Feest!’ geruime tijd loopt, is de raad benieuwd wat de volgende stap is op het gebied van educatie voor het primair onderwijs.

De raad is positief over de ambities van het museum voor de ontwikkeling van programma’s voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. De raad ziet hier mogelijkheden voor jonge tentoonstellingsmakers of gastconservatoren om meer te kunnen aansluiten bij de belevingswereld van jongeren.

De raad waardeert de initiatieven en activiteiten die het museum ontplooit op het gebied van participatie, met name de intensivering van de samenwerking met migrantenkerken.

Het museum voert verkennende gesprekken met het Nationaal Museum van Wereldculturen op het vlak van educatie. De raad vindt dit museum een logische partner en juicht samenwerking tussen beide instellingen, ook op een breder vlak, toe.

Maatschappelijke waarde

Publieksbereik

Het Catharijneconvent heeft de bezoekersaantallen met specifiek doelgroepenbeleid de afgelopen jaren flink weten te verhogen. In 2013 verwelkomde het museum ruim 88.000 bezoekers, in 2015 was dit aantal gestegen tot ruim 112.000 bezoekers. Voor de komende subsidieperiode beraamt het museum 87.750 bezoekers in 2017, oplopend naar 92.250 in 2020. De raad is van mening dat deze inschatting aan de voorzichtige kant zit. De instelling handhaaft de komende jaren het bestaande beleid door zich te richten op de traditionele museumbezoekers: kinderen in schoolverband en doelgroepen gelieerd aan het karakter van het museum. De raad vindt dat het museum zichzelf hiermee tekortdoet en op zoek moet gaan naar een breder publiek.

De huidige tijdgeest en het maatschappelijke debat vragen om meer kennis over religie. De raad ziet hier kansen en uitdagingen voor het museum om een groter publiek kennis te laten maken met het religieuze gedachtegoed. Ook ziet de raad een rol voor het museum weggelegd in het maatschappelijke debat. Dit past goed bij de missie: met kennis van christelijk erfgoed meer inzicht krijgen in de huidige leefwereld.

Het Catharijneconvent stelt zichzelf ten doel structureel een diverser publiek te bereiken door partnerschappen aan te gaan. Het onderwerp culturele diversiteit is expliciet belegd in de organisatie en het museum streeft naar een cultureel divers personeelsbestand. De raad vindt het goed dat het museum aandacht besteedt aan diversiteit en is benieuwd naar de uitwerking van dergelijke partnerschappen.

Ondernemerschap

De raad waardeert de manier die het Catharijneconvent heeft gekozen om te ondernemen (met gebruik van de zogenaamde effectuation theory) en vindt het knap dat de instelling de eigen inkomsten de afgelopen jaren op deze wijze heeft laten groeien. Zo vindt de raad dat het museum op constructieve wijze inkomstenbronnen aanboort. De verkoop van het programma ‘Feest!’ aan andere instellingen is goed gelukt. Ook is de raad positief over de manier waarop het museum het mecenaat invult. Het museum heeft de financiële huishouding goed op orde. Bij interessante, mogelijk risicovolle initiatieven kan het museum overwegen zijn enigszins veilige koers in beperkte mate los te laten.

De raad is van mening dat het museum het personeelsbeleid in de aanvraag goed heeft uitgewerkt. De Governance Code Cultuur wordt toegepast, al wordt in de aanvraag niet toegelicht op welke manier de organisatie daarmee omgaat.